مهارتهای زندگی یا Life Skill اصطلاح آشنایی است که این روزها مدام با آن مواجه میشویم. افراد و سازمانهای بسیاری هم در زمینهٔ آموزش مهارتهای زندگی فعالیت میکنند. اما منظور از مهارتهای زندگی چیست؟
در نگاه اول به نظر میرسد که تعریف مهارتهای زندگی دشوار نیست: مهارتهایی که به زندگی بهتر کمک کنند.
اما در واقعیت چیزی فراتر از این تعریف ساده هست و با پیچیدگیهای بسیار همراه هست
سازمان بهداشت جهانی مهارتهای زندگی را به این شکل تعریف کرده است که «مهارتهای زندگی مجموعه مهارتهای روانی-اجتماعی هستند که به ما کمک میکنند به شکلی سازنده با نیازها و چالشهای زندگی روزمره روبهرو شویم و بهتر با آنها کنار بیاییم.»
این سازمان بر پایهٔ این تعریف، فهرست ده گانه مهارتهای زندگی را به شرح زیر ارائه کرده است:
مهارت خودآگاهی
مهارت همدلی
مهارت تنظیم و مدیریت هیجانات
کنترل استرس
تفکر خلاق
حل مساله
تفکر نقاد
تصمیم گیری
ارتباط موثر
روابط بین فردی
پیش از اینکه به آموزش مهارتهای زندگی بپردازیم، ابتدا بهتر است توضیح دهیم چرا به مهارتهای زندگی نیاز داریم و این مهارتها چه کمکی به ما میکنند. صلاحیت روانی-اجتماعی که بهعنوان توانایی مقابلهی مؤثر با چالشها نیز شناخته میشود، مهارتی بسیار ضروری است. نهتنها به شما در دستیابی به اهداف بلندمدتتان کمک میکند، بلکه سلامت روانی، جسمیو اجتماعی شما را نیز بهبود میبخشد.
هنگامیکه بتوانید به طور مؤثر با اضطراب و فشارهای زندگی مقابله کنید، معضلات مربوط به سلامتی رفتار را به حداقل خواهید رساند. بهعنوان مثال، در مدارس، دانشآموزانی که انجام تکالیف درسی خود را پشت گوش میاندازند، میتوانند تا حد زیادی از محیطهای آموزشی حمایتی بهرهمند شوند. بیایید موضوعات مختلفی را بررسی کنیم که در آنها مهارتهای مختلف زندگی به ما کمک میکند با سرعت فزاینده و تغییرات زندگی مدرن کنار بیاییم.
ما در مدرسه بهشت برین در راستای توانمند سازی دخترانمان یک ساعتی را بطور جداگانه به موضوع تدریس مهارتهای زندگی بر اساس نیازهای هر پایه در نظر گرفتیم
در پایه پیش دبستان و اول تمرکز بر آموزش مهارت دوستیابی در بین بچههاست.اینکه بتوانند دوست پیدا کنند و با رفتارهای دوستانه روابطشان را نگه دارند .درخت مهربانی کاشتند و از آن مراقبت کردند. تمامیآموزشها با استفاده از ایفای نقش و بازیهای گروهی و قصه گویی خلاق ارایه شده تا کاربرد و اثر بخشی بیشتری داشته باشد.
در پایه دوم و سوم بر اساس نیاز این گروه سنی به مدیریت و تنظیم هیجانات تلاش شد تا با احساسات اصلی آشنا بشوند و در این مسیر از انیمیشنها و پوستر احساسات و درست کردن ساعت احساسات استفاده شد هر دانش آموز بطور اختصاصی کتابی را برای احساساتش و آرامش دهندهها تهیه و تنظیم کند
در دوره دوم پایههای چهارم و پنجم و ششم به جهت نزدیک شدن به دوران بلوغ و نوجوانی تمرکز بر مهارت خودآگاهی است بچهها با ابعاد مختلف هویتی شان آشنا میشوند و توانمندیها و نقاط ضعف شان را میشناسند. مسئولیتها و احساساتشان را میفهمند و در جهت دنبال کردن اهداف و استعدادهایشان برنامه ریزی میکنند در همین راستا از کارتهای توانمندیها و انیمیشنهای انگیزشی و طراحی بازیهای گروهی برای جذابیت و اثر بخشی بیشتر آموزشها توسط مربی استفاده شد.
در نگاه اول به نظر میرسد که تعریف مهارتهای زندگی دشوار نیست: مهارتهایی که به زندگی بهتر کمک کنند.
اما در واقعیت چیزی فراتر از این تعریف ساده هست و با پیچیدگیهای بسیار همراه هست
سازمان بهداشت جهانی مهارتهای زندگی را به این شکل تعریف کرده است که «مهارتهای زندگی مجموعه مهارتهای روانی-اجتماعی هستند که به ما کمک میکنند به شکلی سازنده با نیازها و چالشهای زندگی روزمره روبهرو شویم و بهتر با آنها کنار بیاییم.»
این سازمان بر پایهٔ این تعریف، فهرست ده گانه مهارتهای زندگی را به شرح زیر ارائه کرده است:
مهارت خودآگاهی
مهارت همدلی
مهارت تنظیم و مدیریت هیجانات
کنترل استرس
تفکر خلاق
حل مساله
تفکر نقاد
تصمیم گیری
ارتباط موثر
روابط بین فردی
پیش از اینکه به آموزش مهارتهای زندگی بپردازیم، ابتدا بهتر است توضیح دهیم چرا به مهارتهای زندگی نیاز داریم و این مهارتها چه کمکی به ما میکنند. صلاحیت روانی-اجتماعی که بهعنوان توانایی مقابلهی مؤثر با چالشها نیز شناخته میشود، مهارتی بسیار ضروری است. نهتنها به شما در دستیابی به اهداف بلندمدتتان کمک میکند، بلکه سلامت روانی، جسمیو اجتماعی شما را نیز بهبود میبخشد.
هنگامیکه بتوانید به طور مؤثر با اضطراب و فشارهای زندگی مقابله کنید، معضلات مربوط به سلامتی رفتار را به حداقل خواهید رساند. بهعنوان مثال، در مدارس، دانشآموزانی که انجام تکالیف درسی خود را پشت گوش میاندازند، میتوانند تا حد زیادی از محیطهای آموزشی حمایتی بهرهمند شوند. بیایید موضوعات مختلفی را بررسی کنیم که در آنها مهارتهای مختلف زندگی به ما کمک میکند با سرعت فزاینده و تغییرات زندگی مدرن کنار بیاییم.
ما در مدرسه بهشت برین در راستای توانمند سازی دخترانمان یک ساعتی را بطور جداگانه به موضوع تدریس مهارتهای زندگی بر اساس نیازهای هر پایه در نظر گرفتیم
در پایه پیش دبستان و اول تمرکز بر آموزش مهارت دوستیابی در بین بچههاست.اینکه بتوانند دوست پیدا کنند و با رفتارهای دوستانه روابطشان را نگه دارند .درخت مهربانی کاشتند و از آن مراقبت کردند. تمامیآموزشها با استفاده از ایفای نقش و بازیهای گروهی و قصه گویی خلاق ارایه شده تا کاربرد و اثر بخشی بیشتری داشته باشد.
در پایه دوم و سوم بر اساس نیاز این گروه سنی به مدیریت و تنظیم هیجانات تلاش شد تا با احساسات اصلی آشنا بشوند و در این مسیر از انیمیشنها و پوستر احساسات و درست کردن ساعت احساسات استفاده شد هر دانش آموز بطور اختصاصی کتابی را برای احساساتش و آرامش دهندهها تهیه و تنظیم کند
در دوره دوم پایههای چهارم و پنجم و ششم به جهت نزدیک شدن به دوران بلوغ و نوجوانی تمرکز بر مهارت خودآگاهی است بچهها با ابعاد مختلف هویتی شان آشنا میشوند و توانمندیها و نقاط ضعف شان را میشناسند. مسئولیتها و احساساتشان را میفهمند و در جهت دنبال کردن اهداف و استعدادهایشان برنامه ریزی میکنند در همین راستا از کارتهای توانمندیها و انیمیشنهای انگیزشی و طراحی بازیهای گروهی برای جذابیت و اثر بخشی بیشتر آموزشها توسط مربی استفاده شد.